Grażyna Bacewicz (1909-1969)

Jedna z niewielu kobiet wśród polskich kompozytorów i skrzypaczka. Urodziła się w polsko-litewskiej rodzinie o tradycjach muzycznych. Studiowała w Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Warszawie pod kierunkiem Kazimierza Sikorskiego (kompozycja) i Józefa Jarzębskiego (skrzypce), a także Józefa Turczyńskiego (fortepian).

Po błyskotliwej karierze wykonawczej w latach pięćdziesiątych XX wieku oddała się niemal całkowicie kompozycji. Przez wiele lat tworzyła w stylu neoklasycznym (najczęściej pojawiał się wtedy w jej twórczości cykl sonatowy), potem przechodziła stopniowo ku muzyce bardziej ekspresyjnej. Przez różnorodną fakturę utworów, klarowność i logikę wypowiedzi zdobyła trwałą pozycję w klasycznym repertuarze koncertowym.

Jako wykształcona i koncertująca skrzypaczka szczególną uwagę poświęciła muzyce na skrzypce oraz inne instrumenty smyczkowe. Była autorką siedmiu koncertów skrzypcowych, dwóch koncertów wiolonczelowych i koncertu altówkowego. Napisała także siedem kwartetów smyczkowych, pięć sonat na skrzypce i fortepian oraz dwie sonaty na skrzypce solo. Przynajmniej niektóre z tych kompozycji, obok kilku innych dzieł kameralnych, a także symfonicznych, konkurują na estradach koncertowych z "męskimi" utworami z pełnym powodzeniem do dzisiaj.

Jest także autorką kilku powieści i nowel - pozostających jednak nadal w rękopisie - oraz tomiku opowiadań "Znak szczególny".

Projekt: Piotr Grzymowski